BEL FITIĞI HAKKINDA BİLİNEN YANLIŞLAR VE DOĞRULAR

Toplumumuzda bel fıtığı ile ilgili doğru ve yanlış bilgiler birbirine karışmış durumda. Birisi bel fıtığına şu çok iyi gelir derken bir diğeri bambaşka birşeyi önermekte. Ben de, sizler ve kendim için bel fıtığı hakkında bilinen doğruları ve yanlışları bir arada toplamaya çalıştım.

Yanlış: Sert yerde yatmak bel ağrılarını giderir. Bel fıtığı oluşunca mutlaka ya yerde yatmalı ya da yatağın altına tahta koyarak öyle yatmalı.

Doğru: Sert yerde yatmak sırt ve bel kaslarının tutulmasına neden olduğu için yarar yerine zarar getirir. İyi bir yaylı yatakta, tercihen yarı ortopedik bir yatakta yatmak en iyisidir.

Yanlış: Mutlaka sırtüstü yatılmalıdır.

Doğru: Hastanın en rahat ettiği pozisyon en iyisidir. Hastalar genellikle yan yatıp bacaklarını karınlarına doğru çektiklerinde daha rahat ederler, çünkü bu pozisyonda yatarken omurların arası açılacağından bacak sinirlerine olan bası azalır. Eğer hasta sırtüstü yatmak isterse belinin altına bir yastık koyması ve bacaklarını yüksek bir yere uzatması daha uygun olur.

Yanlış: Tuvalet ihtiyacı dışında kalkmadan 20-25 Gün kesin yatak istirahati yapılmalıdır.

Doğru: İki gün yatak istirahati yeterlidir. Eğer hasta rahatlamazsa bir sonraki tedavi aşamasına geçilmelidir. Uzun süre yatmak hastada Depresyona yol açabilir.

Yanlış: Yürüyüşten, merdiven çıkıp inmekten kaçınmalı, daha çok oturmak tercih edilmelidir.

Doğru: Oturmak bele binen yükü arttırır, 15-20 yirmi Dakikadan fazla sürekli oturulmamalı, sık sık vücudun pozisyonu değiştirilmelidir.

Yanlış: Sürekli Korse takmak beli toparlar, bele binen yükü azaltır.

Doğru: Omurga kırıkları ve kaymaları dışında sürekli korse takmak zararlıdır, beldeki kasların zayıflamasına yol açar.

Yanlış: Bel çektirme ile bel fıtığı geri gider, hasta rahatlar.

Doğru: Bel çektirme sadece omurların arka uzantılarının birbirleri arasında yaptıkları eklemlerdeki kaymalarda faydalıdır. İleri derecede bel fıtığı olan kişilere yapıldığında fıtığın kopmasına ve hasta için felç tehlikesinin ortaya çıkmasına sebep olur.

Yanlış: Bele balık bağlama, bardak çekme, masaj gibi alternatif yöntemler fıtığı yerine sokar.

Doğru: Bu gibi alternatif yöntemler sadece beldeki kan dolaşımını arttırır, böylece beldeki kaslar gevşer, hastada geçici rahatlama olur, fıtık üzerine bir etkisi olmaz.

Yanlış: Fizik tedavinin yapıldığı yer çok önemlidir.

Doğru: Fizik tedavinin yapıldığı yerin önemi vardır, ama yakınlığı çok daha önemlidir. Hastanın fizik tedaviden sonra üşütmeden, yorulmadan eve gitmesi gereklidir.

Yanlış: Fizik tedavi esnasında ağrı olursa bırakılmalıdır.

Doğru: Fizik tedavinin özellikle ilk üç gününde ağrıların artması normaldir, sabırla devam edilmelidir.

Yanlış: Fizik tedavinin etkisi ancak birkaç ayda belli olur.

Doğru: İlk on seans sonucunda hastanın ağrılarında bir gerileme olmuyorsa fizik tedaviyi sürdürmenin bir anlamı yoktur. Bir sonraki tedaviye geçilmelidir.

Yanlış: Mesai Saatleri içinde fizik tedavi yapılabilir.

Doğru: Fizik tedavi bitiminde mutlaka yarım saat, kırk beş Dakika uzanıp ondan sonra normal yaşama devam edilmelidir.

Yanlış: Bele iğne yapılması bel fıtığını yok eder.

Doğru: Bele iğne yapılması hastanın ağrılarını geçici olarak yok eder, tamamen geçirmez. Yapılacak kortizonun birçok yan etkisi olduğu unutulmamalıdır.

Yanlış: Bel fıtığı ameliyatı çok risklidir, hastaların çoğu ya sakat kalır ya da kısıtlı bir yaşam sürdürmek zorunda kalır.

Doğru: Mikrocerrahi ile ve iyi bir beyin cerrahı tarafından yapılan bel fıtığı ameliyatlarının sakat kalma, felç olma gibi bir riski yoktur. Ameliyat hastayı daha rahat hareket edebilmesi için yapılır, onun hareketlerini kısıtlamak için değil.

Yanlış: Bel fıtığı ameliyatlarında hasta mutlaka narkoz almak zorundadır.

Doğru: Artık Epidural Anestezi yöntemi ile hasta uyumadan da ameliyat yapılabilmekte, hastalar ameliyat sırasında sohbet edebilmekte, ayaklarını oynatabilmektedir. Bu yöntem sayesinde ameliyat sonrası uyanamama, bulantı, kusma gibi sorunlar oluşmamaktadır. Hasta ayağını oynatabildiği için ameliyat sırasında güç kontrolü de yapılabilmektedir.

Yanlış: Bel fıtığı ameliyatından sonra en az 3 Ay seyahat edilmez, Araba kullanılmaz

Doğru: Bel fıtığı ameliyatından sonra hastanın tatile ya da bir seyahate çıkması istenilen bir durumdur. Hasta uçakla ya da trenle ameliyatın ertesi günü, arabayla ya da otobüsle ameliyattan iki gün sonra uzun yolculuğa çıkabilir.

Ameliyattan 1 hafta sonra tatil yapabilir, eğer İstanbul trafiği gibi stresli bir yerde değilse araba kullanabilir.

Yanlış: Bel fıtığı ameliyatından sonra cinsel güç azalır, zaten ameliyattan sonra en az 3 ay cinsel perhiz uygulanmalıdır.

Doğru: Bel fıtığının varlığı cinsel gücü azaltır, onun ameliyatla alınması zamanla kaybolanları geri döndürür. Ameliyat sonrası cinsel perhiz ise sadece 10 günlüktür.

Yanlış: Ameliyat sonrası futbol, kayak, tenis gibi sporlar bir daha yapılamaz, denize girilemez.

Doğru: Ameliyattan 1 hafta sonra deniz ve havuz tedavi için yararlı girişimlerdir, yürüyüş ve yüzme hastanın normal yaşama dönmesini hızlandırır. Zıplayıcı sporlar iyileşmeyi geciktirdiği için 2 ay süreyle yasaklanır, sonra spor öncesinde iyice ısınmak kaydıyla serbest bırakılır.

Yanlış: Sadece bel ağrısı belirtisi olan bel fıtığında ameliyat olunmalıdır.

Doğru: Bel fıtıklarının %90’ı ameliyatsız tedavi edilebilmektedir. Sadece bel ağrısı ya da uyuşma belirtileri için ameliyat yapılamaz.

Yanlış: Bel ve bacak ağrımız varsa öncelikle ortopedi, nöroloji ya da Dahiliye uzmanına başvurmak gerekir.

Doğru: Bel ve bacak ağrımız varsa öncelikle beyin cerrahisi uzmanına başvurmak gerekir.

BEL FITIĞI VE TEDAVİSİ

Bel fıtığı kesinlikle önemsenmesi gereken ciddi bir durumdur. Yetişkin insanların ortalama %80’i, hayatlarının bir döneminde en az bir defa bel bölgesindeki ağrıdan yakınmaktadır. Bel fıtığı, genelde 30-60 yaş arasındaki erişkin grupta sık görülmesine rağmen, hemen her yaşta ortaya çıkabilir.
       
Bel Fıtığı Oluşması
Bel fıtığı omurgalar arasında bulunan disk denilen elastiki kıkırdak dokunun omurgaların basısı nedeniyle öne doğru kayarak omurilik kılıfından çıkan ve bacağın çeşitli bölgelerine giden sinirleri sıkıştırmasıyla oluşur. Bazen ani bir zorlama, ağır bir şey kaldırma, ters bir hareket veya belin üşütülmesi bile bel fıtığına neden olabilir. Ama bel fıtığının en önemli nedeni uzun süren stres ve gerginlikler sonrası kaslardaki aşırı gerilmedir.

Bel Fıtığının Belirtileri
Tek veya her iki bacağa vuran ağrılar, ayaklarda uyuşmalar, hareket kısıtlılıkları, yürüme ve oturmada güçlük bel fıtığının belirtileridir. Bel fıtığı ilerlerse iktidarsızlık, çabuk yorulma, idrarını tutamama, dengesizlik ve yürüyememe gibi belirtiler de eklenebilir.

Bel Fıtığı Teşhisi
Günümüzdeki modern tanı yöntemleri, bilgisayarlı tomografi ve manyetik rezonans ile bel fıtığı teşhisi kolaylıkla konulmakta ve derecesi belirlenebilmektedir.

Bel Fıtığının Tedavisi

Başlangıç Safhası
Bel fıtığın tedavisi fıtıklaşmanın, yani disk dediğimiz elastiki maddenin bacağa giden sinirlere yaptığı basının derecesine bağlıdır. Eğer sadece bel ve bacak ağrısı mevcut, herhangi bir uyuşukluk, güç kaybı, hareket kısıtlılığı yoksa bel fıtığı başlangıç safhasında demektir. Bu halde hastaya kas gevşetici ilaçların verilmesi, yatak istirahati ve belini zorlayacak hareketlerden kaçınması önerilir.

Hastaya öneriler
1) Hasta kesinlikle bir iki kiloyu aşan ağırlıkları kaldırmamalıdır.
2) Öne ve yanlara doğru eğilme, belin bükülmesi yasaklanır. Eğer yerden bir şey alınacaksa hastanın çömelerek alması söylenir.
3) Hastaların otururken belinin arkasına bel boşluğunu yok edecek şekilde bir yastık koymaları ve yirmi dakikadan fazla oturmamaları önerilir. Eğer hastanın mesleği gereği uzun süre oturması gerekiyorsa her yirmi dakikada bir yürümesi önerilir. Uzun süre araba kullananlara ise yirmi dakikada bir arabalarını park edip arabalarının etrafında birkaç kez dönmeleri tavsiye edilir.
4) Hastanın yukarıya doğru uzanması yasaklanır. Yukarıdan bir şey alacaksa bir iskemle veya merdivenin üstüne çıkıp alması söylenir.
5) Hastaya belini daima sıcak tutması, açık pencere veya havalandırma önünde durmaması hatırlatılır.
6) Bel ve bacak ağrısı olan hastalar mutlaka stresten kaçınmalıdır. Stres ağrıyı arttırmak yanında bel fıtığının ilerlemesine de yol açabilir.
7) Hastanın evde kaldığı süre içinde yatak istirahati yapması önerilir. Çok sert zeminlerin sanıldığının aksine zararları daha fazladır. Kaliteli bir yaylı yatakta ve hastanın kendince en rahat edebildiği pozisyonda yatması daha uygundur.

Bel Fıtığı İlerlerse
Eğer yukarıdaki önerilere, istirahate ve kas gevşetici ilaçlara rağmen hastanın şikayetleri devam ediyorsa fizik tedavi uygulanmalıdır. Fizik tedavi mutlaka bir uzmanın denetiminde olmalıdır. Fizik tedavi sırasında ilk bir kaç gün ağrılarda artma olabilir, ama hasta on beş yirmi seans fizik tedaviye devam etmelidir.
Bel çektirme, akupunktur, bele balık bağlama, el masajı, zift yakma gibi yöntemler ancak istirahatle bile iyi olabilecek bel fıtıklarına fayda edebilir. Bu tip alternatif tedavi metotlarının amaçları fizik tedavide olduğu gibi kasları gevşetme esasına dayalıdır. Ama amacı dışında uygulanırsa bu metotlar faydadan çok zarar getirir.

Eğer yapılan tüm tedavilere rağmen hastanın ağrıları geçmemiş ise nükleoplasti metodu uygulanabilir. Nükleoplasti ileri dereceye ulaşmamış bel fıtıklarında fıtıklaşmış diske bilgisayarlı tomografi altında bir iğne ile girilerek radyofrekans dalgalarıyla diskin ısıtılması, diskin içindeki sinirlerin harap edilmesi ve diskin içinde boşluklar açarak fıtığın çökmesi esasına dayanır. Nükleoplasti tek seans olarak ve hastanede yatma gerekmeden uygulanan bir metottur. Herhangi bir riski yoktur, ama fıtığı tamamen yok etmesinin garantisi yoktur.

Ameliyat Gerektiren Durumlar
Fizik tedaviye rağmen hastanın ağrıları devam ediyorsa veya geriletilmeyen bir güç kaybı, bacakta incelme, dayanılmaz ağrılar varsa veya çekilen tomografi veya MR filmlerinde diskten bir parça koptuğu tespit edilirse çözüm cerrahi müdahaledir. Ameliyatla omurilikten çıkan sinirlere olan mekanik bası giderilmelidir. Eğer cerrahi müdahale yapılmaz ve sinire bası devam ederse hastada idrarını tutamama, seksüel gücün kaybı, ayaklarda felç gibi sorunlar gelişebilir.

Maalesef halk arasında ameliyat olursam sakat kalırım, uzun süre yataktan kalkamam, korse takmak zorunda kalırım veya fıtığım tekrarlar, tekrar ameliyat olurum gibi inanışlar mevcuttur. Ama mikrocerrahi sayesinde bu tip korkulara gerek kalmamıştır.

Yüzme Bel Ve Boyun Fıtığına Çok İyi Geliyor

Yaz ayları geldi. İmkanı olan herkes ya bir deniz kenarında ya da havuzda serinler. Yüzmek insanı gerçekten rahatlatan bir spordur. Peki yüzmenin boyun ve bel fıtığına iyi geldiğini biliyor muydunuz?

Bel fıtığının oluşmasını engelleyen yüzme sporunun, mevcut olan bel fıtığı rahatsızlıklarının tedavisinde de olumlu sonuçlar verdiği belirtildi.

Karın ve sırt kaslarını kuvvetlendiren yüzme sporu, düzenli olarak yapıldığında ise bel fıtığını tedavi eden en önemli yöntem olarak öneriliyor. Bel ve karın kaslarının kuvvetlenmesinin omurlara binen yükü azalttığının görüldüğü belirtiliyor. Bel fıtığı oluşumunu önlemek ya da tedavi amaçlı spor yapmak isteyenlere uzmanlar tarafından ilk olarak yüzme sporu öneriliyor. İlk defa spora başlayacak olan kişinin ise birdenbire hızlı bir tempo ile yüzmeye, yürümeye ya da koşmaya başlamasının vücuda zarar vereceğinden dolayı, sporların kişinin kondisyonuna ve fiziki yapısına göre uygun bir şekilde yapılması gerektiği bildiriliyor. Yine kasları uygun bir şekilde çalıştırmak için serbest stil ve sırt üstü yüzme stilleri uzmanlar tarafından hastalara tavsiye ediliyor.

Kas spazmı, bel kayması, kireçlenme, romatizma, kemik erimesi, omurlarda kırık ve bel fıtığı gibi çeşitli nedenlerden oluşan bel ağrılarının ancak yüzde ikisi cerrahi tedavi gerektiriyor. Bel ağrısı çekenler futbol ve basketboldan kaçıp; yüzme ve aerobik gibi sporlara yönelebilirler."

Bel ve boyun fıtığında yüzme vazgeçilmezdir. Özellikle sırt üstü yüzme ve suda yapılacak egzersizlerle ameliyat olmadan tüm sıkıntılardan kurtulabilirsiniz.

Teknik olarak yüzebildiğinizi düşünüyorsanız, bel veya boyun fıtığınız için yüzmenin nimetlerinden faydalanabilirsiniz. Teknik yüzebiliyor olmak bu konuda önemli.

Bel ve boyun fıtığında en büyük sıkıntı stresli işlerde çalışanlarda, masa başı işi veya sürekli ayaküstü çalışanlarda görülüyor olmasıdır. Fıtıklar sürekli aynı pozisyonda kalmayı sevmez, gerginlik ve streste fıtığın baş düşmanıdır.

Yüzerek bel be boyun kaslarınızı, sırt ve omurgayı güçlendirerek yükünü hafifletmiş baskıyı kaslarla paylaşmış olmasını sağlarsınız. Böylece, omurlar rahatlar ve o dayanılmaz ağrıların geçmiş olduğunu görürsünüz.

Güçlü bir omurga ile fıtıklarla baş edilebilir. Düzenli egzersiz ve yüzme ilerleyen yaşlarınızda güçten düşen kaslara tek çaredir. Güç kaybeden kasaları yeniden kazanmak ve omurganın yükünü tekrar üstlenmek için mutlaka düzenli egzersiz ve yüzmeyi tercih edin. Sırt üstü yüzme ve su egzersizleri sizi ameliyattan kurtaracak en güçlü ilaçtır

bel ve boyun fıtığı olanlar; uzman bir eğitmen den stil öğrenerek ve sırt üstü tekniğini öğrenerek yüzerlerse bel ve boyun fıtığında gözle görülür şekilde faydasını görürler ancak kaba tabirle bodoslama yüzmek yada tekniğe uygun yüzmemek fıtığı iyice arttırmaktadır.

Bel ve boyun fıtıklarında ancak uzun süreli yüzmeler iyi gelmektedir yüzen kişiler yüzdüklerinde aldıkları faydayı akabinde yüzmeyi bıraktıkları anda aynı konuma geri dönmektedirler.