Çocuklarda Şaşılık ve Tedavi Yolları

Çocuklar­da Şaşılık 

Çocuklar­da Şaşılık gözlerin yanlış pozisyon­da bulunup farklı noktalara doğru baktığı bir haldir­. Gözlerden  bir adetsi tam karşıya bakarken  diğeri içe, dışa, yukarı ya da aşağıya bakmaktadır­. Yanlış pozisyon sürekli belirgin olabileceği gibi bazı yöne bakışlar­da da ortaya çıkabilmektedir­. Çocuklar­da sık karşılaşılan bu duruma ABD'de çocuklar­da %4 oranın­da rastlanmaktadır­. Erkek ve kız çocukların­da aynı sıklıkta görülmekte ve çoğu hastada ailesinde başka kimsede görülmemektedir­.

Gözler beraber nasıl çalışır? 

Normal­de gözler aynı noktaya bakarlar. Bunun sayesinde beyin iki görüntüyü birleştirerek üç boyutlu görüntü oluştura­bilmektedir­. Bu üç boyutlu görüntü derinlik hissininde oluşmasını sağlamaktadır­. Bir göz farklı yöne baktığı zaman beyine farklı iki görüntü gönderilecektir­. Bu durumda beyin yanlış yöne bakan gözden  gelen  görüntüyü yok sayacak ve yalnızca karşıya bakan gözün ilettiği görüntüyü kabul edecektir . Böylelikle çocuk derinlik hissi­ni oluşturamayacaktır. Erişkinlerde şaşılık meydana geldiğinde ise beyin bunu yapmayacak, her iki görüntüyü de kabul edecek ve çift görme meydana gelecektir­. Ambliyopi -göz tembelliği Çocuklar­da sağlıklı görme seviyesi her iki göz normal pozisyon­da durduğu zaman ortaya çıkacaktır­. Şaşılık kayan gözde görmenin azalmasına yani göz tembelliğine (amblyopi) neden  olacaktır­. Beyin iyi gören  gözden  gelen  görüntüyü kabul eder ve kötü gören  taraftan gelen  görüntüyü yok sayar. Bu durum şaşılık bulunan çocukların yarısın­da bulunmaktadır­. Göz tembelliği iyi gören  gözün belirli sürelerle kapatılmasıyla tedavi edilmektedir­. Erken  tanı konulmuş olan hastalar­da amblyopi başarıyla tedavi edilmektedir­. Tedavi ne kadar geç başlarsa başarı şansıda o kadar küçüktür.

Şaşılığın nedeni, belirtileri nedir? 

Nedeni tam olarak bilinmiyor Gözü kontrol eden  6 adet kas bulunmaktadır­. Her iki gözünde normal pozisyon­da olma­sı için kasların denge içinde bulunma­sı ve koordineli bir şekil­de hareket etme­si gerekir­. Santral sinir sistemi­ni etkileyen  hastalıklar­da ve görmeyi düşüren  katarakt, yaralanma gibi durumlarda da şaşılık oluşabilmektedir­. Gözlerin aynı yöne bakmama­sı en  önemli belirtidir­. Bununla beraber güneşli ortamda gözlerden  biri­ni kısmak ya da gözleri­ni beraber kullanmak için başını yana eğmek gibi belirtilerde ola­bilir­. 

Şaşılık tanısı nasıl konur? 

Bütün çocukların 4 yaşın­dan evvel göz doktorunuz tarafın­dan kontrol edilmiş olma­sı gerekmektedir­. Eğer ailede şaşılık ya da ambliyopisi bulunan başka biri varsa bu muayenenin 3 yaşın­ dan evvel yapılma­sı gerekmektedir­. Bebeklerin gözleri içe dönük gibi durmaktadır­. Bunun sebebi burun kökünün daha geniş olma­sı ya da göz kapağı­nın iç kısmın­da deri kıvrımı­nın bulunmasıdır­. Yaş ilerledikçe bu görüntü ortadan kalkacaktır­. Gerçekten  şaşılık olanlar­da ise düzelme olmayacaktır­. Yalancı ve gerçek şaşılık arasındaki fark fakat göz doktoru tarafın­dan teşhis edilebilmektedir­. 

Şaşılık nasıl tedavi edilir? 

Tedavide amaç görmenin korunması, gözlerin tekrar orta konuma getirilme­si ve binoküler görmenin sağlanmasıdır. Bu amaçla: Gözlük verile­bilir, cerrahi tedavi yapıla­bilir, ambliyopi için kapama tedavisi yapılabilmektedir­. 

Şaşılık ameliyatı nasıl yapılır?

Ameliyat sırasın­da göz küresi yerinden  çıkarılmamaktadır­. Üzerinde ufak bir kesi yapılarak kaslara ulaşılmakta ve şaşılığın tipine göre kaslar­da çeşitli pozisyon değişiklikleri yapılmaktadır­. Gerektiği durumlar­da iki göze birden  müdahale edilmektedir­. Erişkinlerde lokal anestezi altında şaşılık ameliyatları yapılabilse de çocuklar­da genel anestezi şarttır­. Hasta günlük yaşantısına 1-2 gün içerisinde geri dönebilmektedir­. fakat birçok vakada tekrar ameliyat gereksinimi ortaya çıkmaktadır­. Her ameliyatta olduğu hal­de şaşılık ameliyatlarının da da ufakta olsa komplikasyon(istenmeyen durum) rizikosu vardır­. Bunlar enfeksiyon, kanama çok nadirde olsa görme kaybıdır­.